Bitki hastalıklarıyla biyolojik mücadele kısaca; bitki hastalıklarının patojen dışındaki canlılar yardımıyla kontrol edilmesidir. Daha geniş anlamda ise, bitkide hastalık oluşturan etmenlere karşı canlı materyal kullanmak suretiyle yapılan mücadeledir. Bu anlamda dayanıklı çeşit geliştirmek ve kullanmakta biyolojik mücadele kapsamına dahil edilebilmektedir.
Dayanıklılığın ortaya çıkışında çevre faktörlerinin de rolü vardır.
Dayanıklı çeşit ıslahı bilhassa diğer yollarla mücadelesi güç olan hastalıklar için önemlidir.
Dayanıklı çeşit elde etme yolları:
- Seleksiyon
- Melezleme
- Mutasyon
- Biyoteknolojik yöntemler
Bitki Seleksiyon Yöntemi
Özellikle yabancı döllenen türlerde dayanıklı bireylerin seçilmesiyle olur. Genellikle karışık popülasyonlarda iyi özellikteki dayanıklı hatlar seçilir.
Bitki Melezleme Yöntemi
Özellikle kendine döllenen bitkilerde karakterler oldukça sabit olduklarından melezlemeler ile bu dayanıklılık genleri belli hatlarda toplanmaya çalışılır. Dayanıklı hatlar bulununca geriye melezleme veya seleksiyon yapılarak dayanıklı bireyler elde edilmeye çalışılır.
Bitki Mutasyon Elde Etme Yöntemi
Bazı mutasyonlu maddelerin kullanımı ile bitkilerde dayanıklı mutantlar elde edilebilir. Ancak bütün bitkilere uygulanamaması nedeniyle çok fazla kullanışlı yol değildir. Son yıllarda çok yıllık bitkilerdeki somatik mutasyonlardan yararlanılmaktadır.
Bitki Biyoteknolojik Yöntemler
Agrobacterium tumafaciens bakterisi ile dayanıklı gen aktarımı veya gen bombardıman aleti ile dayanıklı gen aktarımı yapılmaktadır. Bunun için hastalıklara dayanıklığı sağlayan genlerin izolasyonu gereklidir.
Bitkisel Ekstraktların Kullanımı
Bitki hastalıklarıyla savaşımda bazı bitki özleri de kullanılmaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalar sonucunda bitki özlerinin bitkilere uygulanması ile bitkilerin hastalıklara karşı dayanıklılıklarının arttığı gözlenmiştir. Örneğin ülkemizde yapılan bir araştırmada marulda Sclerotinia sclerotiorum ‘un neden olduğu beyaz çürüklüğe karşı sarımsak özünün hastalığı % 49 oranında engellediği bulunmuştur. Bunun gibi etkili diğer bitkiler de şunlardır; Kekik, defne, anduzotu, adaçayı, nane, zakkum, sütleğen’ dir.
Yazılarımızı Okumaya Devam Etmek İçin;
AKILLI TARIM TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI
ŞARAPLIK ÜZÜM ÜRETİMİ
TOPRAKSIZ TARIM NEDİR? NASIL YAPILIR?
Kaynakça;
Biyolojik Mücadele Nedir? Mücadele Yöntemleri Nelerdir? – Tarım İşi (tarimisi.com)
Biyolojik Mücadele Yöntemleri | Tarım Postası (growtech.com.tr)
Biyolojik Mücadele Nedir? | hortiturkey
Microsoft PowerPoint – TARIMSAL SAVAŞIM_5 (ankara.edu.tr)
Türk Tarım Orman Dergisi (turktarim.gov.tr)
http://www.bingol.edu.tr/documents/Yabanc%C4%B1%20Otlar%20ve%20M%C3%BCcadelesi.pdf
