
Tarımsal Destekler Ve Hibe Çeşitleri Nedir ? – Nasıl Başvurulur?
Çiftçilik tüm topluma gıda ürettiği için kritik bir meslektir. Sizler üretim yaparken sürekli harcayıp, pahalı alıp, hasatta beklediğinizden daha ucuz sattığınızda ister istemez gelir kaybına uğrarsınız. Veya daha verimli üretim için yatırım yapmak istediğinizde, elinizde sermayeniz olmazsa o yatırımı yapamazsınız. İşte bu gibi nedenlerden dolayı, tüm dünyada devletler çiftçileri üretmeye devam etmeleri için destekler, yatırım yapmaları için ise hibeler sunar. Ülkemizde de çiftçiler için çok çeşitli destekler sunulmaktadır. Fakat tüm desteklerin ve hibelerin elbette şartları da vardır. Her çiftçi kendisine uygun olandan istifade edebilir.
Üretim destekleri için, her yıl ilçenizde bulunan Tarım ve Orman Müdürlüklerine gidip ne ürettiğinizi bildirip kaydettirmeniz gerekir. Mesela bitkisel üretiminiz için kayıt yaptırdığınız sisteme Çiftçi Kayıt Sistemi, yani kısaca ÇKS denmektedir. Kayıt yaptırdığınızda elinize ÇKS belgesi verilir. Aynı şekilde hayvanlarınız varsa, seranız varsa, arılarınız varsa, balık yetiştiriyorsanız, bunların hepsini bildirmeniz ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sistemine kaydettirmeniz gerekir. Şimdi önce destekleme çeşitlerini bir görelim.
Tarımsal desteklemeleri iki ana gruba ayırabiliriz. Bunlardan ilki bitkisel üretim desteklemeleri, diğeri hayvancılık desteklemeleridir.
Bitkisel üretim desteklemeleri |
Alan bazlı destekler (gübre, mazot, sertifikalı tohum, sertifikalı fidan-fide, organik tarım, iyi tarım, fındık, biyolojik/biyoteknik mücadele, zeytin rehabilitasyon) |
Prim desteği (havza bazında 12 farklı ürün için fark primi) |
Çevre Amaçlı Tarım Arazilerini Koruma (ÇATAK) |
Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) |
Hayvanlarınız kayıtlı ise, devletimiz hayvan yetiştiricilerine de çok farklı çeşitlerde destekler verilmektedir.Bitki desteklemelerinin ilk çeşidi arazinizin büyüklüğüne göre verilen desteklerdir. Bunlardan gübre-mazot desteği tüm çiftçilere verilmektedir. Diğer destekler ise ürüne göre, konuya göre, kendi özel şartları olan desteklerdir. Mesela prim desteği ayçiçeği, pamuk, mısır, buğday, arpa, zeytin, çay gibi belirli ürünleri sattıktan sonra, sattığınız kilograma göre hesap edilir.
Hayvansal üretim desteklemeleri |
Koyun, keçi desteği |
Arılı kovan, bombus arısı desteği |
Büyükbaş, küçükbaş aşı destekleri |
Besilik sığır desteği |
Besilik materyal üretim desteği |
Buzağı, malak desteği |
Süt primi |
Hastalıktan ari işletme desteği |
Küçükbaş soy kütüğü desteği |
Anaç manda, damızlık koç ve teke desteği |
Hayvan genetik kaynaklarını koruma desteklemeleri |
İpek böceği desteği |
Onaylı süt çiftlikleri desteklemeleri |
Sürü yöneticisi (çoban) desteği |
Hayvan hastalıkları tazminatı desteği |
Düve alım desteği |
Su ürünleri yetiştiricilik (balık çiftlikleri) desteği |
Balıkçı gemisi desteği |
Tiftik desteği |
Yem bitkileri üretim desteği |
Ekranda gördüğünüz desteklerin bir kısmı hayvan başına veya kovan başına, kilogram başına verilirken, bazıları yine özel şartlarla verilen ilave desteklerdir. Bütün bu desteklerde ilk şart işletmenizin ve hayvanlarınızın kayıtlı olmasıdır.
Üretim desteklerinden bahsettik. Peki yatırım hibeleri ne için verilir, nasıl verilir? Çiftçilerin yeni makine-ekipman alabilmesi, modern sistemler ve işletmeler kurabilmesi için farklı isimler altında verilen yatırım hibeleri mevcuttur. Yatırım hibeleri toplam yatırım bedelinizin yarısını karşılar. Yani toplam harcayacağınız paranın yarısını kendi tasarruflarınızdan karşılarsınız, diğer yarısı için hibeye başvurursunuz. Bu hibelere başvururken mutlaka proje hazırlamanız ve ilgili idareye proje dosyasını sunmanız gerekir. Hibe programlarından en çok bilinenleri sıralayalım:
Tarımsal Yatırım Hibeleri:
- Tarım ve Kırsal Kalkınma Kurumu (TKDK, IPARD) hibeleri
- Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP)
- GAP, DAP, KOP, DOKAP hayvancılık yatırımı hibeleri
Avrupa Birliği’nin desteklediği TKDK hibelerine 42 ilimizde başvurulabilmektedir. İlinizde bu hibenin verilip verilmediğini TKDK’nın web sitesinden kontrol edebilirsiniz. KKYDP destekleri ise 81 ilimizin tamamında verilmektedir. GAP, DAP, KOP ve DOKAP hayvancılık hibeleri ise Güneydoğu Anadolu, Doğu Anadolu, Doğu Karadeniz ve İç Anadolu Bölgelerimizdeki 41 ilde verilmektedir. Her bir yatırım hibesinin hangi konularda, hangi ilde, ne zaman verildiği değişmektedir.
Desteklemeler ve hibeler her yıl değişikliklere uğramaktadır. Bu destekler ve hibelerin şartlarını, tutarlarını, başvuru tarihlerini takip etmek için Tarım ve Orman Bakanlığı’na ait tarimorman.gov.tr web sitesini takip edebilir veya ilçenizdeki Tarım ve Orman Müdürlüğü’nü arayıp sorularınızı sorabilirsiniz.
Desteklemeler ve hibeler ile ilgili haberleri takip etmek için İmeceMobil’i İndirebilirsiniz.
Kaynak: Bu yazı Frankfurt School tarafından İş Bankası için hazırlanmıştır.